Danıştay 6. Daire 2021/8189 Esas 2022/5778 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

İzmir'in Buca ilçesinde bulunan taşınmazların imar planlarının değiştirilerek konut, ticaret, özel eğitim, park, rekreasyon ve teknik alanlara dönüştürülmesi amacıyla hazırlanan ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılan davada, İdare Mahkemesi dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğuna karar vermiş, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi de istinaf başvurularını reddetmiştir. Ancak Danıştay Altıncı Dairesi, dava konusu çevre düzeni planının üst ölçekli planı olan ve 2014 tarihinde yürürlüğe giren 1/100.000 ölçekli İzmir-Manisa Planlama Bölgesi Çevre Düzeni planına uygun olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle bu kararı bozmuştur. Dosya, yeniden bir karar verilmek üzere Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmiştir.
Kanun Maddeleri: 3194 sayılı İmar Kanunu'nun \"Tanımlar\" başlıklı 5. maddesi.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/8189
Karar No : 2022/5778

TEMYİZ EDENLER : 1-(DAVALI) … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
2-(DAVALI YANINDA MÜDAHİL) … Bankası A.Ş.
VEKİLİ : Av. ….

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ….

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir İli, Buca İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel, … ada, …. parsel, … ada, … parsel sayılı toplam 120.451,00 m² yüzölçümlü taşınmazları ve planlama alanına dahil edilebilecek tescile tabi olmayan alanları kapsayan, mevcut imar planında belediye hizmet alanı, teknik altyapı alanı, konut alanı, ticaret alanı ve özel orman alanı kullanım kararlarında kalan alanın; konut alanı, ticaret + konut alanı, özel eğitim alanı, park alanı, rekreasyon alanı ve teknik altyapı alanına dönüştürülmesi amacıyla hazırlanan ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 06/11/2017 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile bu planlara yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince verilen …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan bilirkişi raporundaki tespitler ile dava dosyasında yer alan diğer tüm bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, gerekli bilimsel, teknik ve nesnel koşullar oluşmadan tesis edilen dava konusu imar planı değişikliklerinde üst ölçekli planlara, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davalı idare tarafından; planlama alanındaki ağaçlık, makilik alanların yapılaşmaya kapatıldığı, bu alanlardan çekme mesafesi verilerek söz konusu alanların varlığının korunmaya çalışıldığı, dava konusu plan değişiklikleriyle getirilen kullanım kararlarının 1/25000 ölçekli ve 1/100000 ölçekli çevre düzeni planları ile öngörülen kullanım kararına uygun olduğu, yaklaşık 120.000 m2 büyüklüğünde ve çevre bütünlüğü bulunan planlama alanında gerçekleştirilen değişikliklerin, parçacıl değil kendi içinde bütünlüğü olan bir plan değişikliği olduğu, planlama alanındaki nüfus hesabının güncel parametreler dikkate alınarak yapıldığı, dava konusu planların şehircilik ilkeleri, planlama esaslarına ve hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı idare yanında müdahil tarafından; dava konusu plan değişiklikleri ile dava konusu alanda, "konut alanı, ticaret alanı, özel eğitim alanı, park alanı, rekreasyon alanı ve teknik altyapı alanı" kullanım kararlarının öngörüldüğü, yaklaşık %24 oranında donatı alanı öngörülerek üst ölçekli planda kısmen kamusal kullanım alanı olarak değerlendirilebilecek doğal ve ağaçlık karakteri korunacak alan, ağaçlandırılacak alan gibi kullanım kararlarına benzer kamusal nitelikli donatı alanlarının öngörüldüğü, planlama alanındaki doğal ve ekolojik yapının korunmasını sağlamak amacıyla planlama alanı içerisindeki ağaçlık alanların bulunduğu kısımların çekme mesafeleriyle tamamıyla yapılaşma dışı bırakıldığı, dava konusu planların şehircilik ilkeleri, planlama esaslarına ve hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ….'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İzmir İli, Buca İlçesi, …. Mahallesi, … ada, … parsel, … ada, …. parsel ve …ada, … parsel sayılı toplam 120.451,00 m² yüzölçümlü taşınmazları ve planlama alanına dahil edilebilecek tescile tabi olmayan alanları kapsayan, mevcut imar planında belediye hizmet alanı, teknik altyapı alanı, konut alanı, ticaret alanı ve özel orman alanı kullanım kararlarında kalan alanın; konut alanı, ticaret + konut alanı, özel eğitim alanı, park alanı, rekreasyon alanı ve teknik altyapı alanına dönüştürülmesi amacıyla hazırlanan ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 06/11/2017 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile bu planlara yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT: Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan 3194 sayılı İmar Kanununun “Tanımlar” başlıklı 5. maddesinde; nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla bütün olan plan olarak; uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgilerini ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Dava konusu planların dayanağı olan ve … Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edilen 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planının dava konusu taşınmazlara ilişkin kısmının iptali istemiyle açılan davada, dava konusu 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planının iptali yolundaki …. İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı, "Uyuşmazlıkta, İdare Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda uyuşmazlık çeşitli açılardan irdelenmiş ancak dava konusu 1/25.000 ölçekli … Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni planının üst ölçekli planı olan ve 2014 tarihinde yürürlüğe giren 1/100.000 ölçekli İzmir-Manisa Planlama Bölgesi Çevre Düzeni planı açısından inceleme ve değerlendirme yapılmadığı görülmüştür.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince, gerekirse yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle dava konusu çevre düzeni planının, 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı ile planların kademeli birlikteliği ilkesi gereğince uyumlu olup olmadığı değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekmektedir." gerekçesine dayanılarak Danıştay Altıncı Dairesinin 17/05/2022 tarihli, E:2018/5003, K:2022/5772 sayılı kararıyla bozulmuştur.
Bu durumda, İdari Dava Dairesince Dairemizin yukarıda anılan bozma kararı göz önünde bulundurularak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalı ve davalı yanında müdahilin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 17/05/2022 tarihinde, kesin olarak, oy birliğiyle karar verildi.